Қаныққан көмірсутектер немесе алкандар

Қаңыққан көмірсутектер деген не? Көміртегі мен сутегі атомдарының өзара жай байланыстар арқылы ғана байланысқан қосылыстар қаныққан көмірсутектер деп аталады.

Бұл қосылыстарды басқаша парафиндер немесе алкандар деп те атайды.

Қаныққан көмірсутекке метанды жатқызуға болады, метанның формуласы CH₄. Метанның құрамына енетін бір көміртегі атомы (4 валентті) төрт сутегі атомымен (1 валентті) байланысқан.

Кейбір қаныққан көмірсутектер (алкандар):

Қаныққан көмірсутектердің жалпы аналитикалық формуласы мынандай:

C_nH_2n+2

Қаныққан көмірсутектер формуласы көріп тұрғандай қиын емес.

Қаныққан көмірсутектер кестесі

CH₄ метан, газ күйіндегі зат

C₂H₄ - этан, газ күйіндегі зат

C₃H₈ - пропан, газ күйіндегі зат

C₄H₁₀ - бутан, газ күйіндегі зат

C₅H₁₂ - пентан

C₆H₁₄ - гексан

C₇H₁₆ - гептан

C₈H₁₈ - октан

C₉H₂₀ - нонан

C₁₀H₂₂ - декан

Жаттығу: Қаныққан көмірсутектердің аңықтамасын пайдалана отырып және көміртегі атомының төрт ал сутегі атомының бір валентті екенің ескеріп, қаныққан көмірсутектілердің жалпы аналитикалық C_nH_2n+2 формуласын теориялық жолмен дәлелдеңіз.

Пән: Химия

Жандос Алпысбай-ұлы